Zwitserland: Twee personen lopen tularemie op na buizerd-aanval

In Zwitserland is een bijzonder, en zeer waarschijnlijk het eerste, geval beschreven van een persoon die tularemie (hazenpest) had opgelopen door een aanval van een buizerd.

Foto Buizerd: Ton Heekelaar

De vrouw werd in maart 2017 tijdens het joggen van achteren op haar hoofd aangevallen door een buizerd (Buteo buteo). Op het hoofd ontstond een buil, waarop een dag later een korst verscheen: waarschijnlijk als gevolg van een schram die de buizerd had veroorzaakt. Zes dagen later kreeg ze hoge koorts, hoofdpijn, gewrichtspijn en, ter hoogte van de lymfeknopen, pijn in de hals. Ze had aanhoudende zware hoofdpijn bij het bewegen van het hoofd. De huisarts vermoedde een virale infectie van de hersenvliezen en gaf pijnstillers en koorts verlagende middelen. Drie dagen later werd ze opgenomen in het ziekenhuis. Nog steeds werd gedacht aan een virus-infectie. Toen ze op eigen verzoek, na 5 dagen uit het ziekenhuis werd ontslagen, was ze nog niet hersteld. Vier weken daarna werd ze opnieuw opgenomen met veel pijn, hoge koorts, verminderde algehele met malaise en spierpijn. Op het achterhoofd was nog een kleine wond met korst. Later ontwikkelde zich een abces  aan de lymfeknopen achter haar linkeroor (foto in oorspronkele artikel). Op basis van deze uitwendige symptomen werd de diagnose ‘ulceroglandulaire’ tularemie gesteld. Ulceroglandulaire betekent dat in lymfeklieren plaatselijk zweren en/of absessen zijn ontstaan. Deze vorm van tularemie ontstaat als de bacterie Francisella tularensis via een huidwond het lichaam binnendringt. De diagnose is met bloedonderzoek (serologie) bevestigd. De vrouw is na behandeling geheel genezen.

Op dezelfde plek waar deze mevrouw door de buizerd was aangevallen, bleken nog drie personen door een buizerd te zijn belaagd. Bij één van deze slachtoffers stelde de huisarts op grond van de zwerende plekken op de hoofdhuid en de opgezette lymfeklieren, ook de diagnose tularemie, welke eveneens door bloedonderzoek kon worden bevestigd.

Het is niet bekend of de buizerd zelf met de tularemie-bacterie was besmet, of dat de bacterie aan zijn klauwen of snavel zat omdat het een besmette prooi had geslagen. De ziekte tularemie (hazenpest) treft vooral knaagdieren en haasachtigen. Tularemie bij mensen is goed te behandelen met antibiotica.

Foto huismuis en haas: Margriet Montizaan

Klik hier voor meer informatie van het RIVM over tularemie en de ziekteverschijnselen bij de mens.

Klik hier voor andere berichten en informatie over tularemie (hazenpest) op de website van DWHC

Bron: Ehrensperger F., L. Riederer & A. Friedl (2018). Tularämie nach Angriff eines Mäusebussards auf eine Joggerin: Ein „One Health“-Fallbericht. Schweizer Archiv für Tierheilkunde, Band 160, Heft 3, März 2018, 185–188, https://doi.org/ 10.17236/sat00153

Foto buizerd: Ton Heekelaar