Ziekte: Epizootic Hemorrhagic Disease / EHD / EHDV

Ziekteverwekker

Epizootic Hemorrhagic Disease (EHD) wordt veroorzaakt door het Epizootic Hemorrhagic Disease Virus (EHDV) uit het genus Orbivirus (familie Sedoreoviridae). Het virus is verwant aan het blauwtongvirus (BTV), dat tot hetzelfde genus behoort. Er zijn meerdere EHDV serotypes bekend.

Het serotype EHDV-8 veroorzaakt sinds 2022 de uitbraken in Europa. EHD is een aangifteplichtige ziekte, wat betekent dat bij verdenking van EHD, een melding bij de NVWA gedaan moet worden.

 

Bron

Gondard, M., Postic, L., Garin, E., Turpaud, M., Vorimore, F., Ngwa-Mbot, D., Tran, M. L., Hoffmann, B., Warembourg, C., Savini, G., Lorusso, A., Marcacci, M., Felten, A., Roux, A. L., Blanchard, Y., Zientara, S., Vitour, D., Sailleau, C., & Bréard, E. (2024). Exceptional Bluetongue virus (BTV) and Epizootic hemorrhagic disease virus (EHDV) circulation in France in 2023. Virus research, 350, 199489. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2024.199489

Lorusso, A., Cappai, S., Loi, F., Pinna, L., Ruiu, A., Puggioni, G., Guercio, A., Purpari, G., Vicari, D., Sghaier, S., Zientara, S., Spedicato, M., Hammami, S., Ben Hassine, T., Portanti, O., Breard, E., Sailleu, C., Ancora, M., Di Sabatino, D., Morelli, D., … Savini, G. (2023). Epizootic Hemorrhagic Disease Virus Serotype 8, Italy, 2022. Emerging infectious diseases, 29(5), 1063–1065. https://doi.org/10.3201/eid2905.221773

Ruiz-Fons, F., García-Bocanegra, I., Valero, M., Cuadrado-Matías, R., Relimpio, D., Martínez, R., Baz-Flores, S., Gonzálvez, M., Cano-Terriza, D., Ortiz, J. A., Gortázar, C., & Risalde, M. A. (2024). Emergence of epizootic hemorrhagic disease in red deer (Cervus elaphus), Spain, 2022. Veterinary microbiology, 292, 110069. https://doi.org/10.1016/j.vetmic.2024.110069

Gevoelige diersoorten

Herkauwers kunnen gevoelig zijn voor EHDV infectie. In Amerika is onder andere het witstaarthert (Odocoileus virginianus) zeer gevoelig; deze soort komt in Nederland niet in het wild voor. In Europa is het edelhert gevoelig, zoals blijkt uit Italië en Spanje. Andere wilde herkauwer soorten, waaronder het ree (Capreolus capreolus)  en damhert (Dama dama), kunnen ook (experimenteel) besmet worden. Runderen kunnen, soms ernstig, ziek worden. Schapen en geiten kunnen besmet raken, maar vertonen geen klinische symptomen.

Bron

Anbalagan, S., & Hause, B. M. (2014). Characterization of epizootic hemorrhagic disease virus from a bovine with clinical disease with high nucleotide sequence identity to white-tailed deer isolates. Archives of virology, 159, 2737-2740. https://doi.org/10.1007/s00705-014-2120-5

Gibbs, E. P., & Lawman, M. J. (1977). Infection of British deer and farm animals with epizootic haemorrhagic disease of deer virus. Journal of comparative pathology, 87(3), 335–343. https://doi.org/10.1016/0021-9975(77)90023-8

Gondard, M., Postic, L., Garin, E., Turpaud, M., Vorimore, F., Ngwa-Mbot, D., Tran, M. L., Hoffmann, B., Warembourg, C., Savini, G., Lorusso, A., Marcacci, M., Felten, A., Roux, A. L., Blanchard, Y., Zientara, S., Vitour, D., Sailleau, C., & Bréard, E. (2024). Exceptional Bluetongue virus (BTV) and Epizootic hemorrhagic disease virus (EHDV) circulation in France in 2023. Virus research, 350, 199489. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2024.199489

Ruiz-Fons, F., García-Bocanegra, I., Valero, M., Cuadrado-Matías, R., Relimpio, D., Martínez, R., Baz-Flores, S., Gonzálvez, M., Cano-Terriza, D., Ortiz, J. A., Gortázar, C., & Risalde, M. A. (2024). Emergence of epizootic hemorrhagic disease in red deer (Cervus elaphus), Spain, 2022. Veterinary microbiology, 292, 110069. https://doi.org/10.1016/j.vetmic.2024.110069

 

Symptomen dieren

Bij gevoelige hertachtigen kan de ziekte min of meer acuut verlopen. Het virus veroorzaakt bloedingen en de ziekteverschijnselen kunnen zijn hoge koorts, het stoppen met eten, ernstige benauwdheid, apathie, zwakte, ataxie (ongecoördineerde bewegingen), een dikke kop, uithangende tong, overmatig speekselen, conjunctivitis (ontstoken slijmvlies van het oog). Het dier kan zweren in de mond, op de tong en bij de klauwen krijgen, en kreupel worden. Bij minder gevoelige diersoorten kan infectie subklinisch, dus zonder aan de buitenkant zichtbare ziekteverschijnselen, verlopen. Na ziekte ontwikkelen dieren een langdurige immuniteit.

Bron

Maclachlan, N. J., Zientara, S., Savini, G., & Daniels, P. W. (2015). Epizootic haemorrhagic disease. Revue scientifique et technique (International Office of Epizootics), 34(2), 341-351. https://doi.org/10.20506/rst.34.2.2361

Ruiz-Fons, F., García-Bocanegra, I., Valero, M., Cuadrado-Matías, R., Relimpio, D., Martínez, R., Baz-Flores, S., Gonzálvez, M., Cano-Terriza, D., Ortiz, J. A., Gortázar, C., & Risalde, M. A. (2024). Emergence of epizootic hemorrhagic disease in red deer (Cervus elaphus), Spain, 2022. Veterinary microbiology, 292, 110069. https://doi.org/10.1016/j.vetmic.2024.110069

Besmetting dieren

EHDV wordt overgedragen door een vector, namelijk knutten (genus Culicoides). Als een geïnfecteerd dier wordt gestoken door een knut, raakt de knut hierdoor besmet met het virus. Als deze knut hierna een andere gastheer steekt, kan deze vervolgens ook besmet worden met het virus. EHDV wordt niet overgedragen van gastheer naar gastheer, of van gastheer naar mens.

Bron

Savini, G., Afonso, A., Mellor, P., Aradaib, I. A. O., Yadin, H., Sanaa, M., Wilson, W., Monaco, F., & Domingo, M. (2011). Epizootic haemorragic disease. Research in veterinary science, 91(1), 1-17. https://doi.org/10.1016/j.rvsc.2011.05.004

Besmetting mensen

EHD is geen zoönose en kan dus niet van dier op mens overgedragen worden.

Geografische verspreiding

Laatste ontwikkelingen in Europa

Het EHD-virus (serotype 8) heeft zich noordwaarts verspreid in Europa sinds de eerste uitbraken in 2022. Hieronder de belangrijkste updates:

  • 2022: Eerste Europese uitbraken op Sardinië, Italië en in Zuid-Spanje, waarschijnlijk geïmporteerd via Noord-Afrika. In Spanje en Italië wordt het virus in wilde edelherten vastgesteld.
  • 2023: Eerste Franse gevallen in het zuidwesten onder gehouden runderen.
  • 2024: Het virus verspreidt zich naar Noord-Frankrijk onder gehouden runderen, zie figuur hieronder.
  • 2025: tussen 1 juni en 1 juli 2025 zijn er geen uitbraken van EHD gerapporteerd in Frankrijk.

Verspreidingskaart alle uitbraken EHDV in Frankrijk (Bron: Ministère de l’Agriculture et de la Souveraineté Alimentaire)

 

Bron

Gondard, M., Postic, L., Garin, E., Turpaud, M., Vorimore, F., Ngwa-Mbot, D., Tran, M. L., Hoffmann, B., Warembourg, C., Savini, G., Lorusso, A., Marcacci, M., Felten, A., Roux, A. L., Blanchard, Y., Zientara, S., Vitour, D., Sailleau, C., & Bréard, E. (2024). Exceptional Bluetongue virus (BTV) and Epizootic hemorrhagic disease virus (EHDV) circulation in France in 2023. Virus research, 350, 199489. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2024.199489

Lorusso, A., Cappai, S., Loi, F., Pinna, L., Ruiu, A., Puggioni, G., Guercio, A., Purpari, G., Vicari, D., Sghaier, S., Zientara, S., Spedicato, M., Hammami, S., Ben Hassine, T., Portanti, O., Breard, E., Sailleu, C., Ancora, M., Di Sabatino, D., Morelli, D., … Savini, G. (2023). Epizootic Hemorrhagic Disease Virus Serotype 8, Italy, 2022. Emerging infectious diseases, 29(5), 1063–1065. https://doi.org/10.3201/eid2905.221773

Ministère de l’Agriculture et de la Souveraineté Alimentaire. (2025, 3 juli). Maladie hémorragique épizootique (MHE) : point de situation sur une maladie émergente. https://agriculture.gouv.fr/mhe-la-maladie-hemorragique-epizootique

Ruiz-Fons, F., García-Bocanegra, I., Valero, M., Cuadrado-Matías, R., Relimpio, D., Martínez, R., Baz-Flores, S., Gonzálvez, M., Cano-Terriza, D., Ortiz, J. A., Gortázar, C., & Risalde, M. A. (2024). Emergence of epizootic hemorrhagic disease in red deer (Cervus elaphus), Spain, 2022. Veterinary microbiology, 292, 110069. https://doi.org/10.1016/j.vetmic.2024.110069

 

Voorzorgsmaatregelen

Er is een vaccin beschikbaar voor runderen.

Bron

European Medicines Agency. (2025, March 14). First vaccine against epizootic haemorrhagic disease recommended for approval. https://www.ema.europa.eu/en/news/first-vaccine-against-epizootic-haemorrhagic-disease-recommended-approval

Externe informatie

Onderzoeksresultaten

Geen onderzoeksresultaten gevonden.

Projecten

Geen projecten gevonden.

Overige berichten

Geen berichten gevonden.

Documenten en Publicaties

Geen publicaties gevonden.