Teken-encefalitis virus in Nederland aangetroffen

Het RIVM heeft in reeënbloedmonsters uit Overijssel antistoffen gevonden tegen het teken-encefalitisvirus. De reeënbloedmonsters lagen opgeslagen in de DWHC-serumbank en waren in 2009-2010 in het kader van een nationale surveillance bij reeën verzameld door DWHC in samenwerking met FBE’s, WBE’s en jagers. De meeste positieve reeënbloedmonsters (vijf van de zes) waren afkomstig van de Sallandse Heuvelrug. Dit was aanleiding voor het RIVM om daar gericht teken te verzamelen. Het virus zelf kon vervolgens in twee teken uit hetzelfde gebied worden aangetoond. Er zijn geen patiënten bekend die in Nederland besmet zijn geraakt met het virus.

Update: Op 21 juli 2016 maakte het RIVM bekend dat voor de eerste keer in Nederland een patiënt ziek is geworden door een teek die het teken-encefalitisvirus (TBE-virus) bij zich droeg.

RIVM Nieuwsbericht TBE

In teken op de Sallandse Heuvelrug is het teken-encefalitis virus (TBE-virus) aangetroffen. Het is voor het eerst dat dit virus in teken is aangetroffen in Nederland. Er zijn geen patiënten bekend die in Nederland besmet zijn geraakt met het virus. Hoewel het risico op teken-encefalitis na een tekenbeet veel kleiner is dan op de ziekte van Lyme, is dit een extra reden om alert te zijn op tekenbeten.

Het RIVM heeft aanvankelijk reeën onderzocht op aanwezigheid van antistoffen tegen het TBE-virus. Een klein deel van de reeën was positief, met name op de Sallandse Heuvelrug. In dat gebied zijn daarna teken gevangen en in een paar teken werd het TBE-virus gevonden. Er zijn geen patiënten bekend die in Nederland besmet zijn geraakt met het TBE-virus (zie update hierboven). Er zijn wel Nederlandse patiënten met teken-encefalitis maar zij zijn in het buitenland besmet geraakt met het virus. Binnen Europa komt het virus in meerdere landen voor, zoals Duitsland en Oostenrijk. Samen met andere organisaties onderzoekt het RIVM de verspreiding van het TBE-virus en hoe groot het risico is om in Nederland teken-encefalitis op te lopen.

Voorkom tekenbeten

Het TBE-virus wordt door tekenbeten overgedragen. Het is dan ook belangrijk om tekenbeten te voorkomen, vaak te controleren op tekenbeten en teken dan direct te verwijderen. Hiermee is ook de ziekte van Lyme te voorkomen. Krijgt iemand klachten zoals een groter wordende vlek of ring op de beetplek of koorts en ernstige hoofdpijn in de dagen na een tekenbeet, dan is het belangrijk om contact op te nemen met een huisarts. Deze klachten kunnen duiden op de ziekte van Lyme of teken-encefalitis.

Teken-encefalitis

Het TBE-virus kan een teken-encefalitis veroorzaken. Teken dragen het virus over van dier naar dier en soms naar de mens. De ziekte staat ook bekend als FSME (Frühsommer-Meningoenzephalitis) en Tick Borne Encephalitis. Meestal verloopt een besmetting met het TBE-virus zonder klachten. Als mensen wel ziek worden, verloopt het meestal in twee fasen. Zeven tot 14 dagen na de tekenbeet krijgt men koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en spier- en gewrichtspijn. Vervolgens is er ongeveer een week zonder symptomen. Daarna kan hersen(vlies)ontsteking ontwikkelen, vaak met ernstige hoofdpijn. Dan is ziekenhuisopname noodzakelijk. Ongeveer 1-2% van de mensen die ernstige klachten krijgen houdt daarvan restverschijnselen of overlijdt.

bron: RIVM