Resultaten reeënbloedmonsteronderzoek 2024-2025



Tussen maart 2024 en april 2025 konden jagers, faunabeheerders en valwildcoördinatoren bloedmonsters van reeën opsturen naar het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC). De bloedmonsters werden verzameld voor een onderzoek van het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) naar gebieden waar het tekenencefalitisvirus voorkomt in teken. De monsters zouden ook gebruikt kunnen worden voor onderzoek naar andere ziekten.

In totaal zijn 1.102 monsterpakketjes uitgezet. Hiervan zijn 324 (29%) teruggestuurd, 2 hiervan hadden helaas geen formulier en waren dus niet bruikbaar. Van de overige 322 zijn de meeste bloedmonsters tussen mei 2024 en augustus 2024 opgestuurd (figuur 1).

Figuur 1. Aantal reeënbloedmonsters van afschot/vondst ontvangen per maand

Tekenencefalitis

Het tekenencefalitisvirus (TBE-virus) kan ziekte bij de mens veroorzaken, en wordt hoofdzakelijk door besmette teken op mensen overgedragen. Teken met TBE-virus komen in haarden voor en het ree is zeer geschikt om dergelijke haarden te vinden. Dit is omdat het ree plaats-trouw is en een klein territorium heeft, het ree vaak teken heeft, en het ree zelf zelden ziek wordt bij een besmetting met het virus maar wel afweerstoffen aanmaakt. Door reeënbloed te onderzoeken op de aanwezigheid van afweerstoffen tegen het TBE-virus , komt er meer duidelijkheid over de gebieden waar met TBE-virus besmette teken zich bevinden. Meer informatie over tekenencefalitis bij de mens is te vinden op de website van het RIVM, meer informatie over de ziekte bij dieren kunt u hier lezen.

Het serologisch onderzoek naar afweerstoffen tegen het TBE-virus is gedaan d.m.v. een ELISA test. In totaal was er voor 312 reeën een serologisch onderzoeksresultaat. Bij 26 van deze 312 reeën waren er aanwijzingen voor afweerstoffen tegen het TBE-virus, of een ander, sterk verwant, virus. Sommige van deze positieve gevallen zijn gevonden op locaties waarvan al bekend was dat er teken met TBE-virus voorkomen, terwijl andere gevallen afkomstig waren uit gebieden waar het virus nog niet eerder was gevonden.

Als het terrein het toestaat kan op die nieuwe locaties nu gericht gezocht worden naar teken met TBE-virus (figuur 2).

Figuur 2:  Tekenonderzoek: met een doek worden de teken verzameld | foto: DWHC

Epizootic Haemorrhagic Disease

Epizootic Haemorrhagic Disease (EHD) is een ziekte van wilde en gedomesticeerde herkauwers die door knutten overgedragen kan worden . Deze meldplichtige virusziekte is in opmars in Europa. Het is nog niet in Nederland vastgesteld, maar de monitoring ervoor wordt aangescherpt en het Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) heeft daarom de bloedmonsters van de reeën die in 2024 zijn ingezonden onderzocht op aanwezigheid van afweerstoffen tegen EHD-Virus. Lees hier meer algemene informatie over EHD.

Het serologisch onderzoek naar afweerstoffen tegen EHD-virus is gedaan d.m.v. een ELISA test.  In totaal was er voor 267 reeën uit 2024 een serologisch onderzoeksresultaat. Bij geen van deze reeën was er aanwijzing voor afweerstoffen tegen het EHD-virus.

Er is dus geen aanwijzing voor het voorkomen van het EHD-virus bij reeën in Nederland.

Blauwtong

Blauwtong is een meldplichtige dierziekte. In 2023 en 2024 veroorzaakte infectie met blauwtongvirus serotype 3 (en in mindere mate serotype 12) ernstige ziekte en sterfte bij schapen en ook bij runderen. Er kwamen vragen uit het veld over het circulerend blauwtongvirus en reeën. Het WBVR heeft daarom de bloedmonsters van de reeën die in 2024 zijn ingezonden onderzocht op aanwezigheid van virus of afweerstoffen tegen blauwtong. Lees hier meer algemene informatie over blauwtong .

Het virologisch onderzoek naar genetisch materiaal van blauwtongvirus in het bloed is gedaan in 270 reeënbloedmonsters d.m.v. een PCR-test. Bij 267 reeën was de testuitslag negatief. Bij de 3 anderen was de uitslag dubieus, dat betekent dat de test een signaal liet zien, maar die lag beneden de afkapwaarde. Er is dan niet te herleiden of er heel weinig of helemaal geen virus in het bloed zit. Het is bij deze 3 reeën dus onduidelijk of ze besmet waren met blauwtongvirus, of niet. Het serologisch onderzoek naar afweerstoffen tegen blauwtongvirus is gedaan d.m.v. een ELISA test. In totaal was er voor 269 reeën uit 2024 een serologisch onderzoeksresultaat. Bij 1 van deze was er aanwijzing voor afweerstoffen tegen het blauwtongvirus.

Altezamen lijken reeën dus weinig bij te dragen aan de verspreiding van blauwtongvirus in Nederland.

Tot slot

Wij willen de jagers, faunabeheerders, valwildcoördinatoren en collega’s, wildbeheereenheden, reewildgroepen en faunabeheereenheden die hebben meegewerkt aan dit onderzoek vriendelijk bedanken voor hun bijdrage eraan.

De individuele ree-testuitslagen worden door het DWHC aan de inzender teruggekoppeld. Als u een bloedmonster had ingestuurd en medio oktober 2025 nog geen bericht heeft ontvangen, dan was mogelijk uw inzendformulier niet goed leesbaar voor ons. Stuur dan een mail naar dwhc@uu.nl.