Speerpuntdieren 2025: resultaten van het eerste half jaar



In het eerste half jaar van 2025 zijn er 13 speerpuntdieren gemeld bij het DWHC. Hiervan zijn er zes, allen torenvalken, naar Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) gestuurd om te testen op vogelgriep. Hiernaast konden 1 torenvalk en 1 slechtvalk opgehaald en onderzocht worden bij het DWHC.

Vogelgriep

Van de 6 onderzochte torenvalken, testten er 3 positief en 3 negatief op vogelgriep. De drie positief geteste vogels kwamen uit Noord-Holland en Friesland. De drie vogels die negatief testten op vogelgriep waren gevonden in Limburg, Flevoland, en Noord-Holland.

Dood door trauma

In januari is er een torenvalk uit Drenthe en in maart een slechtvalk uit Noord-Holland onderzocht bij het DWHC. De onderzochte slechtvalk had bloedingen in de hals, longen, en lever. Deze vogel is waarschijnlijk overleden door ergens tegenaan te vliegen. Er zijn bij dit dier geen onderliggende ziekten gevonden die de kans hierop hebben vergroot.

De torenvalk had een gat in zijn rechterzijde en een bloeding in de linkerlong. Dit lijkt net als bij de onderzochte slechtvalk veroorzaakt door trauma, zoals ergens tegenaan vliegen. De luchtpijp van de vogel was deels verstopt door wormen (Syngamus trachea).

Syngamus trachea: de gaapworm

Syngamus trachea, ook wel bekend als de gaapworm, is een parasitaire rondworm die voorkomt in de luchtpijp van gehouden vogels, zoals kippen, kalkoenen en fazanten, maar ook in wilde vogels zoals reigers, gaaien, uilen, en deze torenvalk. Vogels die geïnfecteerd zijn met deze worm hebben hier vaak geen last van, maar sommigen krijgen moeite met ademhalen. Hierdoor gaan ze met open snavel naar lucht happen, wat lijkt op gapen (zie foto). Dit kan zorgen voor ademhalingsproblemen, lusteloosheid en gewichtsverlies. Bij de onderzochte torenvalk kan deze worm de oorzaak zijn van het vermageren, en daarmee ook tot een verhoogde kans op het oplopen van trauma.

Haan met snavel open, een beeld wat past bij infectie met de gaapworm.

Beide vogels die onderzocht zijn bij het DWHC hadden geen vogelgriep.

Bronnen
Fernando, M. A., & Barta, J. R. (2008).Tracheal worms. Parasitic diseases of wild birds, 343-354.

Meister, S. L., Wenker, C., Wyss, F., Zühlke, I., Berenguer Veiga, I., & Basso, W. U. (2022). Syngamus trachea in free-ranging white stork (Ciconia ciconia) nestlings in Switzerland. International journal for parasitology. Parasites and wildlife, 18, 76–81. https://doi.org/10.1016/j.ijppaw.2022.04.007