Onderzoek naar mogelijke rol konijnen bij verspreiding hepatitis E onder mensen

Hepatitis E, een leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis E-virus (HEV), komt steeds vaker voor in Nederland. Van het virus bestaan verschillende varianten, zowel bij mensen als bij dieren. Onderzoek in het buitenland wees op een grote genetische overeenkomst tussen een HEV-variant bij konijnen en een variant bij mensen. Als er inderdaad een verwantschap bestaat, dreigt een potentieel risicovolle situatie gezien het grote aantal wilde en tamme konijnen in Nederland. De ziekte zou dan mogelijk overdraagbaar zijn van dier op mens. Uit onderzoek van de faculteit Diergeneeskunde en het Central Veterinary Institute (CVI, te Lelystad) blijkt echter dat de Nederlandse konijnenvariant van HEV te veel verschilt van de menselijke variant. Konijnen in Nederland vormen daarmee zeer waarschijnlijk geen infectiebron voor hepatitis E bij mensen.

Besmetting

Een besmetting met HEV kan plaatsvinden via verontreinigd eten of drinken. Bij onhygiënische omstandigheden denken we meestal aan het (verre) buitenland. Twee derde van de acute hepatitis E-gevallen in Nederland blijken echter niets te maken te hebben met een verblijf in landen waar hepatitis E endemisch is. De oorzaak moet in die gevallen dus elders gezocht worden. Vijftien jaar geleden is al aangetoond dat varkensvlees en –mest een rol spelen in de overdracht van HEV. Andere diersoorten zouden echter ook als besmettingsbron kunnen dienen. Met een betere hygiëne is besmetting eenvoudig te voorkomen.

Genetische verschillen

De Utrechtse onderzoekers en hun collega’s in Lelystad bestudeerden uitwerpselen en leverweefsel van wilde konijnen en van konijnen uit de commerciële houderij, evenals de uitwerpselen van konijnen op kinderboerderijen. Onder de wilde konijnen en de konijnen op kinderboerderijen troffen ze diverse gevallen van HEV aan, onder de vleeskonijnen geen enkele. Het gevonden konijnen-HEV vergeleken ze met mensen-HEV. De genetische verschillen bleken dermate groot dat konijnen in Nederland geen rol spelen in HEV-besmettingen bij mensen, zo concluderen de onderzoekers.

Leverontsteking

Hepatitis is de verzamelnaam voor allerlei soorten leverontsteking. De oorzaken kunnen divers zijn. Sommige van deze ontstekingsvormen worden bijvoorbeeld veroorzaakt door alcohol- of drugsmisbruik. Andere zijn het gevolg van een virusinfectie. Hepatitis E valt dus in die laatste categorie. Hepatitis E bij mensen is met name gevaarlijk voor zwangere vrouwen. Bij dieren zijn er geen duidelijke symptomen.

Het onderzoek naar hepatitis E bij konijnen is gepubliceerd in het tijdschrift Food and Environmental Virology

Bron: faculteit Diergeneeskunde.